Долоо хоногийн үг

"Success is a lousy teacher. It seduces smart people into thinking they can't lose." Bill Gates
Амжилт бол муу багш. Ухаантай хүмүүсийг ялагдах ёсгүй гэсэн бодолд уруу татдаг.

Thursday, June 24, 2010

7 honogiin ayalal: Redwood NP CA, Gorge Vistas OR, Seattle WA

"Хувийн жаргалаа" хөөж нийгмийн ажлаа нэлээд орхигдууллаа :-)
7 хоногийн хугацаагаар дээрх газруудаар явсан аяллынхаа сониноос та бүхэнтэйгээ хуваалцья. Сиатл хотноо амьдрах хадам ахындаа 2 жил очиж золгоогүй, тэднээр бага хүүгийнхээ толгойд зориуд үлдээсэн хэсэг үсээ авахуулах, аав ээжийгээ Америкийн хэсгийг үзүүлэх, дээр нь нэлээд хэдэн жил очиж үзэх гээж төлөвлөж байсан хэд хэдэн үзэсгэлэнт газраар аяллаад авах бодлоо нэгмөсөн "бөөндөхөөр" аяллынхаа төлөвлөгөөг гаргаж, бэлтгэлээ хангаж аваад хүүхдүүддээ амармагц түрүүчийн бүтэн сайнд замдаа гарсан юм. 
 Нэг дэх өдөр. Calistoga  хот Napa Valley.
Сакраментогоос I 80 -руу ороод Давис хотоос 128 гэсэн жижиг зам уруу орж 29 уруу ороод уг хотод хүрнэ. Энэ хотын нэр та бүхэнд савлаж зарагддаг рашаан, цэвэр ус, жүүсээр нь танил сонсогдож байгаа байх. Тэгвэл энэ хот уг үйлдвэрээс /Зураг дээр уг үйлдвэрийн гадаах билэг тэмдэг төмөр дурсгал/ гадна хэд хэдэн сонирхолтой зогсоол таныг угтах болно. Бид юуны түрүүнд visitor center-ээр орж хэрэгцээт мэдээллээ олж авлаа. Үүний дараа Sharpsteen Museum /үнэгүй/-ээр орж уг хотын товч түүхтэй танилцлаа. Уг хотыг Калифорны анхны саятан Samuel Brannan 1886 онд байгуулсан түүхтэй юм байна. Тэрээр энэ газрын байгалийн халуун рашааныг нь шүтэн биширч New York-ийн алдарт Saratoga спа /spa/ шиг амралтын төв болгохоор 2000 акр газар худалдан авснаар Калифорний баячуудад зориулж 1862 онд өөрийн амралтын төвөө нээсэн байна. 1868 онд төмөр зам тавьж дууссанаар уг хот Напа валлиюд хүрэх цорын ганц гол тээврийн төв болж ихээхэн хөгжсөн ажээ. Sam-ын мөрөөдөлд үндэслэн уг хотын заримдаа Calistoga of Sarafornia /Saratoga + California/ гэж нэрлэх нь бий. Аялагчид энэ жижиг хотын төвөөр сайхан алхаж олноор байрлах спа, ресторанаар үйлчлүүлж, дэлхийд адартай Напагийн виноноос тэйс хийцгээж амрах аж. Музей үзсэний дараа  бидний тэр хотыг зорьж очсон зорилгын нэг Old Faithful geyser /1299 Tubbs Lane, Calistoga, CA 94515, утас нь 707-942-6463 http://www.oldfaithfulgeyser.com/ дээр очлоо. Орохдоо билет /ил захидал маягаар хийсэн тул хүмүүс үрүү илгээж ч болно/ том хүн $10, ахмад настнууд 7, хүүхэд 3 доллараар авч орох бөгөөд сайт уруу нь ороод 1 доллар хөнгөлөх купон хэвлээд авч явбал олон хүнд багадахгүй хэдэн төгрөг хэмнээд авна. Танилцуулгад бичсэнээр уг geyser /газраас халуун рашаан хүчтэйгээр оргилон гарч байгааг/ нь тогтмол интервалаар оргилж байдаг дэлхийд цөөхөн тооны гайзерүүдийн /geyser/ нэг гэсэн бөгөөд 350F температуртай ус ойролцоогоор 60 feet өндөр хүртэл 3-4 минутын турш дээш "буудаж" байгаад завсарлаж 40 минутын дараа дахин эхлэх аж. Тухайн орчны усны нөөц, дулааны эх үүсвэр, газрын гадаргын нөхцөл байдал, эвдрэл зэргээс ховорхон тохироо бүрдсэнээр гайзер үүсэх бөгөөд Old Faithful нь халуун магма эсвэл лава үлдэгдэл дээгүүр урсах дэлхийн гүний голоос эх үүсвэртэй юм байна. Түүнчлэн Old Faithful газар хөдлөлт болох "анхааруулгыг" 2 хоногоос 2 долоо хоногийн өмнө өгдөг гэнэ.Энэ үед 40 минутын зайтай гаргадаг оргилолтын интервал нь өөрчлөгдөж удааршдаг аж. Газар хөдлөлтийн идэвхжилт гайзерийн 500 майл доторх зайд мэдрэгдээгүй гэж бичсэнийг бодоход нэлээд зайтай газар болох бага зэргийн гэлтгүй цочироо, хөдлөлтийг урьдчилж мэдэгддэг тул эрдэмтэн heat detector-ийг Old Faithful -ын ойролцоо байрлуулж тогтмол бичлэг хийж байдаг бололтой. Тэнд байсан мал амьтан, түний дотор llama /лам гөрөөс/ үхрээ санаж байгаа манай 2 хөгшний анхаарлыг ихэд татсан бөгөөд рашааны дараагийн оргилолтыг хүлээх зуураа хоол ундаа оруулж ирээд тавтай сайхан ширээнүүдийн нэг дээр үдийн ундаа уугаад авлаа. 
Үүний дараа 10 гаруйхан майл зайтай оршин Калифорний нэг саятны /Daryl Sattyi/ босгосон дундад зууны Tuscan стилийн "Castello di Amorosa" нэртэй цайзыг / http://www.castellodiamorosa.com/ / очиж үзэнгээ аав ээжийгээ вино тэйст хийлгэхээр хөдөллөө. Бага насны хүүхэдтэй болохоор хувийн тайлбарлагчтай виноны тэйсттэй турд багатаж чадсангүй, харин өөрсдөө явж үзээд хүн тус бүр 5 вино тэйстлэх /мэдээж томчууд нь :-)/ билетийг авч орлоо. Уг саятан мөрөөдлийнхөө цайзыг бариулахын тулд 30 сая доллар, 13 жилээ зарцуулжээ.   Цайзны гаднах, доторх байдал нь үнэхээр л дундаж зууны итали маягын цайзанд ороод ирсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлэхээр бөгөөд нойлын өрөөний доторх хаалгануудаа дундаж үеийн байдлыг агуулсан зурагнуудаар чимэглэсэн, хогийн болон recycle-ийн сав нь хүртэл боошгоор хийснээс харж болно. Түүнчлэн уг цайз дээр дундаж дууны үеийн хувцастай diner event, wine tasting төрөл бүрийн үйл ажиллагаа болдог тул та бүхэн сайт уруу орж дэлгэрэнгүйгээр нь мэдээлэлтэй танилцаарай. 
                                                         
Зураг дээр нойлын өрөөний дотор












Тэйстэн өрөөнд
Зоогийн заал

Уг цайзнаас гараад 29-өөрөө давхисаар холгүй орших Clear lake хэмээх цэнгэг устай нууранд ирж амраад жаахан юм идэж хүүхдүүдээ усанд сэлүүлж жаахан амрааж аваад хонох газар уруугаа хөдөллөө. 29 маань 20-той нийлж жаахан яваад 101 гээд томхон замтай нийллээ.

Удалгүй Redwood national forest уруу орж ирлээ. Замдаа Legget exit-ээр гарч Chandelier Drive-thru Tree гээд модны хонгилоор гарч тэр хавиар нь явж биеийн чилээгээ гаргаад сампин уруугаа хөдөллөө. 101-зам дээр байрлах Richardson Grove R.V. Park кампинд тэнт сайт / http://www.redwoodfamilycamp.com/ 707-247-3380,  707-247-9806 / авлаа. Энэ нь хэдийгээр R.V парк боловч цөөн тооны тэнт сайттай юм. Хүн багатай үеэр явсан болохооор бид нар RSVP хийгээгүй бөгөөд хэрэв та бүхэн зун энэд буудаллахаар бол урьдчилж захиалга өгөх нь найдвартай юм. R.V парк нь тэнт кампин сайтуудыг бодвол нэлээд тохилог халуун хүйтэн ус, душ зэрэгтэй байдаг бөгөөд улсын сайтуудыг бодвол харьцангуй үнэтэй, дээр нь хүний тоогоор мөнгөө нэмэх талтай байдаг. Харин энэ камп үнэний хувьд ч боломжийн байлаа. Бид /4 том хүн, 2 хүүхэд/ 22 доллар л төлсөн. За тэгээд залуучууд маань галаа түлж майхнаа босгоод хүүхнүүд нь /би өөрөө :-) / цайгаа чанаж өглөө бэлдэж авч явсан будаа, махаараа хоолж бэлдэж идээд жаахан гал тойрч сууцгааж байгаад унтацгаалаа. Ээж маань ч нэлээд ядарсан бололтой. 

Үргэлжлэл бий...

Thursday, June 10, 2010

Бензинээ хэмнэлттэй зарцуулах зөвлөгөө

Брэт Жонсон гэдэг эдийн засагч доорх зөвлөгөөний дагуу машинаа жолоодсоноор сард 50-100 доллар хэмнэдэг гэнэ. Эдгээр зөвлөгөөг уншина уу.


Битгий их хурдал.
Вашингтоны Alliance to Save Energy гэдэг байгаль орчныг хамгаалах лобби группын судалгаагаар 60 майлаас дээш хурдтай явахад машины бензин хэрэглээ нэмэгддэг гэнэ. Үүнд үйлчлэх эрхий хурууны дүрэм бол 60-аас дээш хурдалсан 5 майл тутамд цагт ойролцоогоор 20 цент /бензиний үнийг 3 доллараар бодоход/ алдана гэж тооцоолжээ. Эрчим хүчний хэлтсийн /Energy Department/ www.fueleconomy.gov сайтыг ажиллуулдаг Теннесэгийн их сургуулийн судлаачдын үзэж байгаагаар энэ хэмнэлт нь машины хэлбэр хийц, хэмжээнээс нь хамаарч янз бүр байна гэнэ. Учир нь өндөр хурдтай үед агаарын урсгалын саад улам нэмэгдэх ба энэ нь агаарын урсгалын зүсэх чадвар бүхий хэлбэртэй спорт загварын жижиг машинуудыг бодвол дөрвөлжин том жипүүдэд илүү их нөлөөлөх ажээ. Гэсэн ч хурдны замд бага хурдтай явбал спорт загварын жижиг машинууд хэдийгээр бага ч гэсэн бензин хэмнэх ба ерөнхийдөө бензиний хэрэглээ ямар машинтай байгаагаас хамаарч 7-23 хувь багасах ажээ.

Круз системийг ашигла.
Эрчим хүчний хэлтсийн инженерийн батлан өгүүлснээр яг хэдий хэмээний бензин хэмнэхийг тодорхойлох боломжгүй ч машиныг круз удирдлагаар нь явуулснаар машин тогтмол хурдтай явж тодорхой хэмжээний бензинийг хэмнэх юм байна.

Тайван жолоод.
Ямар үед хамгийн их бензин идэгддэг вэ? Бүрэн хэмжээний зогсолтын дараагаар эргэж хүчээ авах үед. Машины хурдыг эрчтэй нэмэх тутам бензин төдий чинээгээр зарцуулах болно. Тэгэхээр зогссоны аажмаар хөдлөх, аажмаар зогсох нь ширүүн жолоодсноос илүү 33 хүртэлх хувийн хэмнэлтийг хийж болно гэнэ.

Цаг хугацаагаа зохицуулах нь.
Маш их зогсолт хийхээс зайлсхийх нэг арга бол замын түгжрэлд орохгүй байх явдал билээ. Жонсоны зөвлөж байгаагаар хэдийгээр байнга хэрэглэх боломжгүй ч ид ачаалалтай үеэр замд гарахгүйг хичээх арга нь бензин хэмнэнэ гэж байна. Тэрээр арай эрт гарах юм уу, эсвэл арай оройтож гэр үрүүгээ гарснаар 15 хүртэлх минутыг хождог байна.

Машинаа арчилж байх.
Жонсон 3-4 сард нэг удаа 40 доллараар машинаа шалгуулж, тосыг солиулдаг ба энэ зардал нь бензиний хэмнэлт болон машины хэрэглээг уртасгаснаас гарах ашгаар нөхөгдөнө гэж үздэг. Тэрээр машины хэрэглээг нэг сараар уртасгаснаар тэр илүү сардаа би машины төлбөр 299 доллараа төлөхгүй хэмнэж байна гэж үздэг ажээ. Эрчим хүчний хэлтсийн үзэж байгаагаар энэ нь мөн машиныг бензинийг 4-14 хувиар илүү үр ашигтай зарцуулуулдаг байна.

Багаажаа сулла.
100 паунд илүү ачаа тутам бензиний хэрэглээ 1-2 хувиар нэмэгдэнэ.

Дугуйгаа шалга.
Хий багатай дугуй бензиний хэрэглээг ойролцоогоо 3 хувиар нэмэгдүүлнэ. Үүнээс гадна зохих хэмжээгээр хийлэгдсэн дугуй илүү аюулгүй байх ба илүү удаан эдлэгдэнэ.

Явах ажлуудаа нэгтэг.
Нэг удаадаа бүх зүйлээ амжуулснаар эргэж буцаж явах явдлаа багасгахаас гадна халсан машин бензинд илүү хэмнэлттэй байдаг.

Дээрх зөвлөгөөнөөс гадна хамгийн энгийн санамж буюу хүмүүс ихээр үйлчлүүлдэг түгээгүүрийн газраас бензинээ авахад зүгээр байдаг бол /ийм газруудын үнэ хямдтайгаас гадна бохирдол багатай шинэ бензинтэй байх нь дамжиггүй/ хурдны замын гарцтай ойр байрладаг бензин түгээгүүрийн газрынх үнэ өндөртэй байдгийг санаж явахад илүүдэхгүй билээ.


Үнэгүй бензин /2007 онд ДМ-д бичиж байсан мэдээлэл/
Та машиндаа реклам байрлуулснаар үнэгүй бензин авах боломж байна.
Рекламын онцлог үйлчилгээ үзүүлдэг нэгэн компани /www.freegashelp.com/ зар сурталчиглаа хийлгэх сонирхолтой бизнесүүдийг машиндаа соронзон рекламыг байрлуулах хүсэлтэй жолооч нартай холбож өгдөг ажээ. Хэрэв та машиндаа реклам байрлуулвал солилцоонд нь сард ойролцоогоор 33 долларын үнэ бүхий бензиний картыг авах болно. Харин жолоочид дараахь нөхцлийг тавьдаг юм байна. Үүнд:

- Хэрэглэгч сард 1000 майлаас доошгүй зам явдаг байх.
- Машин тэрэгний гадаад үзэмж “сайн” нөхцөлд байх
- Жолооч хүчинтэй машины даатгал, цэвэр жолооны рекордтой байх
- Реклам машинаа угаахаас бусад тохиолдолд ямагт машиндаа байрлаж байх.

2005 онд байгуулагдсан уг компанид ихэвчлэн реклам байрлуулах сонирхолтой онлайн бизнесүүд хандаж байгаа ба 6 сард ойролцоогоор 1100 доллар төлөх гэрээ хийж байгаа нь тэдний сэтгэлд нийцэж байгаа ажээ. Нөгөө талаас Нэгдсэн улсаын хэмжээгээр 2000 гаруй жолооч гэрээ байгуулсан ба тэдний авах мөнгөний /бензиний карт/ хэмжээ ямар хэмжээтэй рекламыг хаана байрлуулснаас хамаарч янз бүр байх юм байна. Жишээ нь машины номерын хүрээнд байрлуулбал сард 5 доллар, 12х24 инчийн хэмжээтэй 2 рекламыг хаалгандаа байрлуулбал 30 доллар орчим, арын цонхондоо байрлуулбал 50 доллар, машиндаа битүү реклам хийлгэвэл 200 доллар сард гэх жишээтэй. Тракуудад зориулсан тусгай программ ч байна. Түүнчлэн пицца зөөдөг машинд 5%, 2000 оноос шинэ машинд 5%, картаа өөрөө ирж авбал 5% зэрэг нэмэлт бензин авах бололцоотой юм байна. Сардаа 1000 майлаас дээш явдаг жолоочийн хувьд энэ нь хэдийгээр бензиний зардлыг бүрэн хэмжээгээр хаахгүй ч тодорхой хэмжээгээр хөнгөлж өгөх нь ойлгомжтой. Энэ компани 10 мужид 17 газар, үүний дотор Калифорний Сакраменто, Сан Франциско зэрэг 5 хотод үйчилгээ үзүүлж байгаа бөгөөд өөрийн чинь хотод үйлчилгээ байгаа эсэхийг сайт уруу нь орж шалгаарай.