Долоо хоногийн үг

"Success is a lousy teacher. It seduces smart people into thinking they can't lose." Bill Gates
Амжилт бол муу багш. Ухаантай хүмүүсийг ялагдах ёсгүй гэсэн бодолд уруу татдаг.

Friday, August 6, 2010

Бидний хэрэглээн дэх хортой химийн бодисууд:1. BPA

Нэлээд хэдэн цувралыг бидний өдөр тутам  хоол хүнс, үнэрлэх, идэх, амьсгалах, харьцах байдлаар /цэвэрлэгээний бодистой/ авч байдаг зарим хортой химийн бодисуудын талаар сүүлийн үед гарсан мэдээллүүдийг та бүхэндээ хүргэх болно.  Эдийн засгийн өндөр хөгжилтэй оронд амьдрах нь нэг талаар хүүхдүүддээ болон өөртөө ихээхэн давуу талыг авчирч байгаа ч нөгөө талаас хүн ам нь янз бүрийн өвчин эмгэг ихтэй, эм тариан дээр тогтсон нь их байгааг бид бүхэн нүдээрээ харж байгаа билээ.  Эдгээр үнэхээр яг юунаас болж байгааг мэдэхгүй ч өндөр хөгжилтэй орнуудын бараа бүтээгэхүүнд ихээр хэрэглэдэг улам амт оруулах, хямдруулах, удаан хадгалах гэх мэтчилэн зорилгын улмаас гаргаж авсан байгалийн биш химийн бодисуудын бидний бие организмд үзүүлэх нөлөөний талаар бүрэн хэмжээнд судалсан зүйл байхгүй тул өөрсдөө бие эрхтэнээ мэдсэн, мэдээгүй байдлаар хордуулж байгаа зүйлийнхээ талаар ядаж мэдээлэлтэй байх нь чухал билээ. Эхлээд эдгээрийн талаар "educated" болсны дараа гэр орондоо яаж хэрэгжүүлэх вэ яавал багасгах вэ, эсвэл ядаж л хүнсний бүтээгдэхүүн авахдаа орсон бодисын нь жагсаалтын сайн харж ялгаж авах зэргээр өөрчлөлтүүдийг эхлэх боломжтой билээ. Үнэхээр бид бүхэн өдөр тутмын хоол хүнсээ сав суулга дээр нь бичигдсэн нэр томъёолол нь хэл сугалах шахсан химийн бодистой нь цуг залгиж байгаа билээ. Дээр нь угааж цэвэрлэж цагаан болгож байгаа гээд төрөл бүрийн химийн бодисыг өөрсдөө, хүүхдүүддэээ агаараар залгиулж байна. Саяхан ногоон бизнесийн талаарх нэгэн хичээл дээр сууж байхдаа бидний үнэхээр цэвэрлээд бактерийг нь 99% устгаад байгаа гэж боддог хамгийн түгээмэл цэвэрлээний бодис үнэндээ цэвэрлэдэггүй, зүээр л өнгийг хувиргаж орхидгийг мэдэж авсан билээ. Гэхдээ дээр дурдсанчлан мэдэж авна гэдэг эхлэл юм даа. Энэ талаар та бүхэн, ялангуяа эмэгтэйчүүд ярилцлага, хэлэлцүүлэг үүсгэж санал бодлоо солилцоно гэж найдаж байна.    
Хэдэн жилийн өмнөөс л та бүхэн энэ бодисын хор нөлөөний талаар сонсож эхэлсэн байх. BPA буюу Bisphenol A бодис нь төрөл бүрийн пластик сав түүний дотор төрөл бүрийн ундаа, ус, нялх хүүхдийн сүүний пластик сав /baby bottle/ болон боловсруулсан бүтээгдэхүүн савлагддаг
лаазанд /лаазны дотор талыг бүрж/ хэрэглэгддэг бөгөөд халаах зэрэг байдлаар нөлөөлөл үзүүлсэн тохиолдолд дотор агуулагдаж байгаа хүнсний бүтээгдэхүүнд тодорхой хэмжээгээр орж улмаар идэж хэрэглэж байгаа хүмүүстээ нөлөө үзүүлэх бололцоотойг хүлээн зөвшөөрөөд байгаа билээ. Саяхныг хүртэл зөвхөн бага насны хүүхдийн тархи мэдрэлд онц хортой нөлөө үзүүлдэг болохыг тогтоосноор хойш ихэнх орнууд хүүхдийн бүтээгдэхүүнд хэрэглэхийг хориглож эхэлсэн билээ. Гэвч энэ сард Fox40-өөр нийтлэгдсэн мэдээлэлд дурдсанаар 
"Maryland Bans Chemical BPA Linked to Medical issues"
http://www.myfoxla.com/dpps/health/maryland-bans-chemical-bpa-linked-to-medical-issues-dpgonc-20100701-fc_8432795
зөвхөн нялх хүүхдийн тархи мэдрийн систем /autism гэх мэт өвчин/ төдийгүй хүүхдийн таргалалт, бэлгийн эрт бойжилт, том хүмүүсийн хувьд хөхний хорт хавдар, үржлийн эрхтэний асуудлууд болон бусад эрүүл мэндийн асуудалтай холбоотой нь аль хэдийн тогтоогдсон тул Maryland муж энэ бодисыг хориглосон хууль гаргаж энэ оны 7-р сарын1-ээс хэрэгжиж эхэлсэн гэжээ. Ингэснээр Maryland мужид үйлдвэрлэгчид 2012 он гэхэд энэ бодисыг орсон хүүхдийн сүүний сав, бусад бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхээ зогсох бөгөөд уг муж BPA-ыг хориглосон Америкийн 4 дэх газар болж байна. Энэхүү бодисыг бусад Minnesota, Chicago, Connecticut хот, мужууд мөн Канад, Европын хэд хэдэн оронд хориглосон билээ. Хоол бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэгчдийн хувьд мөнгөний том асуудал тул маш бага хэмжээний дооз хүний биед хортой нөлөө үзүүлэхгүй, үзүүлсэн баталгаа байхгүй зэргийн эсэргүүцлийг үзүүлсээр байгаа ч хоол ундны хамтаар бидний бие үрүү орж байгаа төрөл бүрийн химинй бодис ямар нөлөө үзүүлж бидний биеийн организмыг гэмтээж байгааг баталж гаргатал хэдэн арван жил болох биз, гаргалаа ч бидний биеийг гэмтээж амжсан байх бизээ.
Гүүглэдэхэд л энэ бодисын талаар болон судалгааны материал мэдээлэл хэдэн зуугаараа олдож байна. Жишээнээс дурдахад
- Сүүлийн үед гарсан 2 шинэ судалгаагаар уг бодис эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн хоёулангий нь үржлийн эрхтэнд сөрөг нөлөө үзүүлэх бололцоотойг гаргалаа ...
/Two new studies suggest that side effects of the plastic bottle chemical bisphenol A (BPA) could adversely affect both the male and female reproductive systems. Scientists gathering at The Endocrine Society’s 92nd Annual Meeting in San Diego unveiled research that suggests the possibility that BPA could cause ovarian cysts in women and could damage testicular functions in men. The two studies are the latest in a growing body of evidence suggesting that there are BPA health risks... /

-Хятадад хуванцар савны үйлдвэрт ажилладаг эрэгтэйчүүдийн дунд бэлгийн сулралын өвчин бусад BPA бодистой ойр ажилладаггүй эрэгтэйчүүдийнхээс хэд дахин их байсан
/PA Linked To Male Sexual Dysfunction
Male workers in China who were exposed to extremely high levels of the plastics chemical bisphenol A (BPA) consistently had a higher risk of sexual dysfunction than unexposed workers, according to a study released on Nov. 10 (Human Reproduction, DOI:10.1093/humrep/dep381). The work provides some of the first evidence of health effects of BPA in humans and builds on animal studies that suggest BPA is an endocrine disrupter.../

- Дэлгүүрийн тасалбарын инк дэх BPA-н хэмжээ эрэгтэйчүүдийн эр хормооны хэмжээг багасгаж estrogen"ы шилжих боломжийг нэмэгдүүлэх хэмжээний байна,
/Мeanwhile Berlin-based urologist Professor Frank Sommer, 42, told The (London) Daily Telegraph on Tuesday that men could ingest enough BPA from its use in receipts to suppress male hormones in the body.
"A substance like that could shift the balance of the sex hormones in men towards estrogen," he said of the chemical, which is used to make ink visible on thermally-sensitive paper.
 "In the long term, this leads to less sexual drive, encourages the belly instead of the muscles to grow and has a bad effect on erection and potency.".../

- Жирэмжсэн байхдаа BPA бодисонд өртөгдсөн тохиолдолд төрсөн хүүхдийн астма өвчинтэй байх магадлалыг нэмэгдүүлж байгаа судалгаагаар гарлаа...
/Child Asthma Potentially Linked to BPA Exposure During Pregnancy
 Read more: http://technorati.com/lifestyle/article/child-asthma-potentially-linked-to-bpa/#ixzz0vnm0PWF8
 Bisphenol A, also called BPA, is a chemical found in polycarbonate plastic bottles and in aluminum cans. It has been, and still is, a subject of debate in the medical industry. The controversy stemmed from increasing asthma rates 40 years ago, around the time when production of BPA started./

Энэ бүгд зүйлийг уншихаар айдас төрмөөр байгаа ч бид нар өөрсдийн амьдрал ахуйдаа юу хийж болох вэ? Айл гэр бүр өөрсдийн нөхцөл байдлаас шалтгаалан янз бүрийн зүйлийг хэрэгжүүлж бололцоотой бөгөөд миний хувьд өөрийнхөө гэр орны нөхцөл байдлыг бодолцоод дараахь зүйлүүдийг ядаж хэрэгжүүлж байгаа юм. Үүнд:
- Хүүхдүүддээ, ялангуяа нялх хүүхдүүдэд BPA бодистой сав, тоглоом зэргийг хэрэглэхгүй байх. Бүх пластик савнууд адилгүй, хүүхдийн сүүний савнууд дотор 2, 4, 5 кодтой нь BPA бодисгүй гэж үйлдвэрлэгчээс мэдэгдэж байгаа. Ер нь хамгийн аюулгүй нь BPA free гэсэн сав билээ.
- Нэг удаагийн пластик савтай усны хэрэглээгээ багасгах. Дэлгүүрээрс авдаг савтай ус төдийгүй ресторанд хүртэл зардаг савтай уснууд хичнээн үнэтэй, хичнээн гоё савтай ч нөгөө л крантны усыг шүүгээд савладаг гэдгйг бараг ихэнх хүмүүс мэддэг болсон цаг. Хол аялалд л биш бол ойр зуур гарахдаа BPA free пластик эсвэл төмөр усны саванд ус хийж авч явж хэрэглэж байх.
- Лаазалсан боловсруулсан бүтээгдэхүүний хэрэглээгээ багасгах
Таны хувьд?

Нэмэлт 3/15/12
Төрөхөөсөө өмнө BPA бодист өртөгдсөн 3 настай охидуудын зан төрхөнд нь уг бодис муугаар нөлөөлсөн байгаа талаар судалгаа нийтлэгдсэн байна. Жирэмсэн байхдаа шээсэн дэх BPA бодисын хэмжээ нь нэлээд их гарч байсан эмэгтэйчүүдийн цэцэрлэгийн насны эдгээр охидууд бусад үеийн охидууддаа бодвол илүү уур уцаар, огцом хөдөлгөөнтэй байгаа нь судалгаагаар гарчээ. Harvard's School of Public Health-ээс "Pediatrics" сэтгүүлд хэвлүүлсэн энэхүү судалгаанд жирэмсэн байхдаа болон төрөх үеийн шээсний шинжилгээгээр BPA бодис нь 2 дахин ихтэй гарч байсан Cincinnati хот орчмын 244 эхчүүдийг оролцуулж хүүхдийн зан байдлын талаар санал асуулга авсан ба BPA бодисйн хэмжээ нь ихсэх /гарсан байх/ тутам охидуудын зан төрх 6 оноогоор доош үнэлэгдсэн гарсан байна.
Шинжээчдийн үзэж байгаагаар зан төрхийн энэхүү нөлөөлөл нь охидуудын цаашдийн нийгмийн харилцаа болон сурах процессонд нь асуудал авчрах магадлалтай гэжээ. Хөвгүүдийн зан төрхөнд нөлөөлсөн нь гараагүй бөгөөд яагаад гэдэг нь тодорхойгүй боловч эмэгтэй гормонтой холбоотой болов уу гэж таамаглаж байгаа юм байна. BPA бодис нь хүүхдүүд, томчуул төдийгүй гэдсэн дэх хүүхдүүдийн тархины хөгжилд нөлөөлдөг нь зарим судалгаагаар гарч ирж байгаа тул FDA байгууллагаас цаашид энэ чиглэлээр үргэлжүүлсэн судлах, мөн пластик хоолны савны хэрэглээг багасгахыг дэмжиж байгаа юм. Дээрх судалгааг хийсэн судлаачид эдгээр охидуудын гэр бүлийн байдал, орлогын хэмжээ, боловсролын төвшин зэрэг нийгмийн үзүүлэлтүүдийг авч үзсэн ч тэдний зан чанар мөн л BPA-тай холбоотой гарч байсан байна. Хэдийгээр энэ судалгаанд эхчүүдийн хэрэглэж байсан хүнсний мэдээлэл ороогүй ч эдгээр жирэмсэн эхчүүд эрүүл, боловсрогдоогүй бүтээгдэхүүний оронд лаазалсан хоол хүнс ихээр хэрэглэж байсан байх магадлалтай гэжээ.
BPA -аас гадна пластик хийхэд хэрэглэдэг PVC /polyvinyl chloride/, Phthalates бодисуудыг өндөр хөгжилтэй ихэнх орнууд, түүний дотор Европын холбооны улс, АНУ, Канад болон бусад орнуудад бага насны хүүхдийн бүтээгдэхүүнд хэрэглэхийг хоргилсон билээ.  PVC /polyvinyl chloride/ буюу vinyl- хулдаас гэж нэрлэгддэг энэхүү бодис хорт хавдар, болон бусад өвчлөлтэй холбоотой нь судалгаагаар тогтоосон тул ихэнх тоглоом үйлдвэрлэгчид бүтээгдэхүүндээ хэрэглэхээ зогсоосон билээ. Phthalates нь пластикийг зөөлөн болгоход хэрэглэдэг энэхүү бодис нь гэр ахуй, гоо сайхан,  эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, барилгын материал гээд л  олон зүйлд хэрэглэгддэг бөгөөд их хэмжээний өртөлт нь төрөхийн гажиг, элэгний гэмтэл зэрэг өвчлөлийг авчирдаг нь судалгаагаар гарсан билээ. 2008 онд Болгарт хийсэн судалгаагаар гэрийн тоосноос авсан шинжилгээгээр энэ бодис ихээр илэрсэн айлд хүүхдийн астма, алерги илүү ихтэй гарчээ. Ямар ч тохиолдолд хүүхдүүддээ тоглоом авахдаа BPA-free, PVC-free гэсэн бичигтэйг сонгож авч байгаарай. Харамсалтай нь phthalates бодисыг бүтээгдэхүүний шошгот бичихийг шаарддаггүй тул аюлугүйгээ бодвол аль болох байгалийн гаралтай болох мод, даавуу, резинээр хийсэн тоглоомыг сонгож авч байх нь дээр болохнээ.

Monday, August 2, 2010

Сактогийн зун... Mongolian Youth camp 2010

Юуны өмнө Sacramento Suburban Water District /SSWD/-ээс ус хэмнэх, үргүй алдагдал гаргахгүй үүднээс улирал бүр зүлэг услах хуваарийг гаргадгийг та бүхэн сонссон байх. Энэ зуны хувьд:
- Сондгой тоогоор төгссөн дугаартай байрны эзэд, бизнесүүд - 2, 4 дэх болон хагас сайнд
 -Байрны дугаар нь тэгш тоогоор төгссөн бол 3, 5, бүтэн сайнд тус тус зүлгээ усалж болно.
- 1 дэх өдөр аль байрны хүмүүс зүлгээ усалж болохгүй.

Түүнчлэн 7 хоногт 3-аас илүү өдөр болон  эд халуун цагаар ууршилт ихтэй тул өдрийн 12 цагаас оройн 8 цагийн хооронд услахгүй байхыг зөвлөдөг. Мөн хуваарийн бус цагуудаар услаж байгаа болон усны үргүй зардал гаргаж байгаа байгууллага, айлыг байгаль орчин, усны нөөцийн талаар санаа их тавьдаг иргэд Усны хэлтэс уруу мэдээлж торгууль тавиулах тохиолдол гардгийг сануулахад илүүдэхгүй байхаа.

Зуны халуунд мөнгө заралгүйгээр хүүхдүүддээ усанд зугаацуулах боломжийг усны паркууд олгодог билээ.
Эдгээр паркуудын хаяг:
1. Lone Tree Park
6101 West Oaks Blvd, Rocklin

2. Memorial Park
3980 Rocklyn Rd, Rocklin

3. Whitney Park
Wildcat Blvd. & Whitney Ranch Parkway, Rocklin

Энэ паркуудын усаар тоглодог хэсэг нь 7 хоногийн бүх өдөр11-7 цагийн хооронд  /Lone Tree Park - жилийн турш/ 5-р сарын 1-ээс 10-р сарын 1 хүртэл /цаг агаарын байдал гайгүй бол/ ажилладаг аж.
Эдгээр паркуудын хэмжээнд хүрэхгүй ч ус шүршиж сэрүүцүүлдэг нэгэн парк ойрхон /Carmichael-д/ саяхан нээлтээ хийлээ.
O'Donnell Heritage Park
/off Winding Way/



Mongolian youth camp 2010 зургууд: