Талархлын баяр болон түүнийг дагаж төрөх бодлууд

Талархлын баяр дөхөж байна. Энэ баярын сураг ямар ямар хоол унд бэлдэж ширээндээ тавих, шинэ оны бэлэг сэлтээ эртхэн бэлдэх, оны эцэст ирэх хямдралаар гэртээ авах юмаа сонгох зэрэг материалаг зүйлсээ төлөвлөхийг сануулахаас гадна өөр нэгэн маш чухал зүйлийг бидэнд давхар сануулдаг билээ. Энэ нь уг баяртай холбогдож санаанд орж ирдэг зүйлс болох бэлтгэж болгосон том туркийн /цацагт хяруул/ мах ч юм уу, эсвэл цөөн тооны барааг Doorbuster гэж нэрлэн маш хямдруулж түүнийг ашиглаж хүмүүсийг дэлгүүртээ оруулж баахан юм худалдан авахуулдаг Хар баасан гариг ч биш юм. Харин энэ баярын жинхэнэ учир утга буюу 1621 онд Америкт анхны суурьшигч-Англичууд /пилгрмүүд/ хүнд бэрх өвлийг амьд мэнд давахад тусалсан нутгийн индиануудад талархсанаа илэрхийлж анх тэмдэглэсэн түүх бидэнд нэг зүйл хэлээд байгаа биз. Үнэхээр энэ өдөр ямар ч улсад, ямар ч нөхцөлд амьдарч байлаа ч эргэн тойрон хүрээлэн байгаа орчноосоо сайн сайхнын олж харах, хичнээн асуудал бэрхшээл тулгарч байлаа ч өөрт байгаа зүйлдээ баярлаж баясаж байх, хань, үр хүүхэд, төрөл садан, найз нөхдөөсөө өгсүүлээд өдөр бүр инээмсэглэн мэндэлдэг хөршдөө хүртэл талархаж явах, тэднийг өөрсдийн амьдралд оруулж байгаа хувь нэмрийг нь үнэлж байхыг бидэнд сануулдаг баяр билээ. Дээр дурдсан бүх зүйлүүдийг нийлүүлээд "Gratitude" гэдэг англи үгээр илэрхийлж болдог. Гэхдээ гратитудтай байхаа байнга давтаж практис хийж байх ёстой гэнэ. Гратитудыг амьдралд хэвшүүлж, дадлагажуулж байдаг хүмүүс сэтгэл санааны дарамтгүй, илүү аз жаргалтай байдаг гэж сэтгэл судлаач эмч нарын судалгаагаар гарсан байдаг. Бид нар бурхан биш хүн нь л юм болохоор заримдаа эргэн тойрныхондоо уурлана, бухимдана, элдвээр хэлнэ, алдаа гаргана. Үүний дараагаар нь буруугаа ухаарч, хэдийгээр дандаа амар байдаггүй ч бусдыг байгаагаар нь хүлээж авах, эргэн тойронд байгаа хүмүүсээ үнэлж, баярлаж талархсанаа илэрхийж байх нь өөрийн амьдралыг гэрэл гэгээтэй болгохоос гадна нөгөө хүмүүстээ өөртөө итгэх итгэл, баяр баяслыг давхар өгдөг билээ. Нас нэмж ухаан суухын хэрээр баярлаж талархаж байх зүйл маань улам нэмэгдэж, улам өргөжиж, улам л энгийн болж байна даа. Үүнийгээ би түрүү жилийнхээсээ арай дээр сайн охин, арай дээр ээж, арай дээр хань, арай дээр найз, арай дээр дүү, арай дээр эгч, арай дээр хүн болж байна гэж өөрийгөө хөөргөж байна :-)    
За тэгээд энэ жилийн хувьд талархаж байгаа зүйлсийнээ ерөнхийг нь дурдвал: Хэдийгээр эндхийн цагаачдад тийм ч ээлтэй биш жил байсан ч ядаж л цагаачдын эсрэг үзэл бодолтой, Бүгд найрамдах намын тэрбумтан Витман сонгуулийн сурталчилгаанд өөрийн 150 сая доллараа гаргаж цацсан ч түүнээс настай, зөөлөн  Браун Калифорны захирагчаар сонгогдсонд  /цагаачдын эсрэг Аризоных шиг хууль батлахгүй байх магадлалтайд нь/ цагаачдын эсрэг хатуу үзэл бодолтой Бүгд найрамдах намыханд ардчилсан намыхан Хауз дахь олонхын буудлаа алдсан ч Сенатад олонх хэвээр үлдсэнд /аятахайн хууль батлагдах магадлал бараг байхгүй болсон ч ядаж айхтар халтай хууль гаргах магадлалыг багасгаж байгаад нь/, эдийн засгийн өсөлт удаашралтай байгаа ч эдийн засгийн үргэлжилсэн хямрал болоогүйд, юмны үнэ харьцангуй хямд хэвээр байгаад, Сактогийн нэг Монгол эгч маань хорт хавдар туссан ч эмчилгээ нь амжилттай болсонд, мөн нэг гэр бүлийн 2 хоёулаа өвдсөн  эмчилгээ хийлгэж, эм тариа хэрэглээд биеийн байдлаа тогтворжуулж ажилдаа орсонд, нэгэнд нь өвчин зовлон тохиолдоход коммунитигаараа нийлж гүйлдсэнд баярлаж байна. Хувийн болон жижиг зүйлүүдийг жагсааж та бүхнийгээ чилээгээд яахав.
Эцэст нь бараг нэг жилийн турш цаг зав гарган миний бичсэн зүйлийг уншиж байсан, талархлын сайхан үгс бичиж байсан та бүхэндээ чин сэтгэлээсээ талархаж байна.
За тэгээд та бүхэн Талархлын баяраа сайхан тэмдэглээрэй.

Хоолны газруудад ажилладаг хүмүүст хамааралтай нэгэн шинэ хууль

Калифорний хоолны газруудад хоолноос гаралтай өвчлөлийг багасгах, ажилчдыг хүнсний бүтээгдэхүүнийг эрүүл ахуйн аюулгүйн шаардлагын дагуу бэлтгэх, боловсруулахад сургах зорилгоор хоол хүнсний бүтээгдэхүүнтэй шууд харьцдаг бүх ажилчдыг "Food handler" сертификат программд хамрагдаж тэнцэж "Food handler" картаа авсан байх шаардсан хууль өнгөрсөн сард батлагдлаа. Энэ хуулиар  хэрэв ажилд 2011 оны 6-р сараас өмнө орсон бол "Food handler" картаа 2011 оны 7 сар гэхэд, дээрх хугацаанаас хойш ажилд орсон бол 30 хоногийн дотор сургалтанд хамрагдаж картаа авсан байх ёстой гэнэ. Богино хугацааны, хямд үнэтэй уг сургалт программаар наад эрүл ахуйн шаардлагууд жишээ нь, хоол боловсруулахын өмнө гараа савантай усаар угаасан байх, мах, махан бүтээгдэхүүнийг бүрэн чанаж боловсруулах, хоолны хордлогын шинж тэмдэг гарсан бол яаралтай орон нутгийн эрүүл ахуйн ажлитнуудад мэдэгдэх гэхчилэн мэдээллийг агуулсан байх аж. Ажилчид өөрсдөө онлайнаар, эсвэл багштайгаар уг сургалтыг дүүргэж 2,5 цагийн шалгатыг өгч тэнцсэнээр дээрх картыг авна.  Шалгалтын 60 долларыг байгууллагаас нь /эздүүд, менежерүүд/ ажилчид өөрсдөө сургалтын 15 долларыг төлөх юм байна.
The National Restaurant Association (http://www.restaurant.org/ ) болон Food Safety (http://www.servsafe.com/ ) Калифорнид зориулсан хуулийн нөхцөлийг хангах онлайн курсуудыг вэб сайтууддаа байрлуулсан байна.
Энэ хуулийг хоолны газрын эздүүд янз бүрээр хүлээж авч байгаа. Жижиг газрын эздүүдийн хувьд ажилчдадаа анх л ажилд авахдаа зааж хэлж өгдөг наад захын мэдээллийг сургалт, шалгалт гэж мөнгө хийж байна үзэж байгаа байх. Нийтдээ Калифорний хэмжээгээр хоолны газруудад 1,5 сая хүн ажилладаг гэсэн тоо баримт байгаа тул төсөвт гайгүй орлого авчрах нь дамжиггүй. Том сүлжээ газруудын хувьд хариуцлагын асуудлаар үндэслээд дуртай байж болно. Гэхдээ нэгэнт л хууль батдагдсан болохоор хэрэгжилтэнд нь хяналт тавьж торгууль энээ тэрээ болох нь дамжиггүй. Сактогийн олон хүмүүс хоолны газруудад ажилладаг тул удахгүй /дараа жилийн 6 сараас өмнө/ эздүүд чинь энэ талаар дурсаж эхлэх байх. Дээрх сайтууд уруу орж үзлээ. 15 доллар төлөөд сургалтын материал хадгалж авах эрх өгөөд, тэр сургалтын материал дээрх кодоор орж 2 цаг гаруйн материалыг үзэж судлаад тестийг өгөх боломжтой гэсэн байна.
Миний "туршлагаас" үзэхэд  /би урьд нь food manager сургалтанд хамрагдаж сертификат авсан юм/ хэлний хувьд гэхээс энгийн зүйлийг хэлээд буцаагаад асуусан маягтай монголчуудын хувьд хүнд биш сургалт, тест байгаа болов уу. Энэ талаар асуух зүйл байвал, эсвэл туслалцаа хэрэгтэй бол бичээрэй.