Монголоос шинээр
ирсэн болон монголоос америкт ирэхээр төлөвлөж байгаа /монголд амьдардаг олон
хүн манай сүлжээний гишүүн/ хүмүүст хэрэг болох болов уу гээд эгч хүний хувьд,
энэд 10 гарй жил амьдарсан хүний хувьд нэг бяцхаан зөвлөгөө өгөх гэсэн юм. Бид
ч гэсэн ирчихээд энэ алдаануудыг гаргаж байсан болохоор та бүгд мэдэхэд
илүүдэхгүй байх.
1/ Америкт нэг номерын
хэрэгцээтэй чанарт хүнтэй харьцах харьцаа ордог. Та бүгдийн эндэх амьдрал
монгол, америк, солонгос гэлтгүй бүх хүнтэй хэрхэн харьцаа үүсгэж, энэ
харьцаагаа хэрхэн хадгалж, хэрхэн сайхан сэтгэгдэл үлдээж байгаагаар бүрэн
тодорхойлогдоно гэхэд буруудахгүй байх. Өөрөөр хэлбэл аль болох олон хүнтэй
танилцаж, ярьж, харилцаа холбоогоо таслачихгүй барьж байх нь чухал гэсэн үг.
Хаана ч амьдарлаа, хаана ч ажиллалаа гэсэн боломжоороо хүнд сайхан сэтгэгдэл
үлдээж байгаарай. Энд дахиж ажиллахгүй юм чинь яадаг юм эсвэл энэтэй дахиж
учирахгүй юм чинь гэх зэргээр буруу харьцаж, буруугаар амьдралаа эхэллэв.
Дэлхий бөөрөнхий. Бүх юм холбоотой, бүх юм эргэж байдаг. Энэ тэнд хийсэн,
бүтээсэн, ярьсан зүйл бүр чинь эргээд чам дээр бууж явдаг юм шүү.
2/ Энэ нь хамгийн түрүүнд хүнтэй
мэндэлж яриа үүсгэхээс эхлэнэ. Хүнтэй мэндлээд болбол нэрээ хэлээд нүүр үрүү нь
эгцэлж хараад гар барих нь зөв. /чанга баттай барих нь хүндэлж итгэл төрүүлдэг
гэж үздэг/
Эндхийн монголчуудтай хаана ч тааралдсан мэндлээд нэрээ хэлээд юм ярихад хэн ч хэзээ ч дургүйцэхгүй гэж /яараагүй явж байгаа бол/ бодож байна. Харин ч юм хэлэхгүй, ярихгүй өнгөрвөл бид нар гайхдаг юм шүү. Тэгээд таниас, чамаас юм асуух зүйл гарвал холбогдож болох уу зэргээр утас, имэйлийг авбал дараа чиний дуудлагыг дуртайяа авах болно. Чамд ч гэсэн урьд нь яриа үүсгэсэн хүнтэйгээ харьцахад амар байх болно.
Эндхийн монголчуудтай хаана ч тааралдсан мэндлээд нэрээ хэлээд юм ярихад хэн ч хэзээ ч дургүйцэхгүй гэж /яараагүй явж байгаа бол/ бодож байна. Харин ч юм хэлэхгүй, ярихгүй өнгөрвөл бид нар гайхдаг юм шүү. Тэгээд таниас, чамаас юм асуух зүйл гарвал холбогдож болох уу зэргээр утас, имэйлийг авбал дараа чиний дуудлагыг дуртайяа авах болно. Чамд ч гэсэн урьд нь яриа үүсгэсэн хүнтэйгээ харьцахад амар байх болно.
3/ Хүнтэй утас, мэйл, мессеээр
ярьж, холбогдож юм асууж, ярьсан бол хариугаа завал өгч байх. Жишээ нь юм
асуусан бол баярлалаа энэ тэрээгээ хэлэхээс хэлсэн зүйл нь хэрэг болсон ч
болоогүй ч буцаж дахин холбогдож би тэгсэн ингэчихлээ гэж хариу мэдэгдэж байх
нь харьцаагаа хадгалж үлдэхийн гол үндэс. Зарим үед монголчууд юм асууж ярилцаж
байгаад шийдвэр гаргаагүй үедээ дахиад ярья гэчихээд таг болчихдог. Энэ нь
нөгөө хүндээ ямар ч ач холбогдолгүй байсан ч ямар нэгэн байдлаар нөгөө хүндээ
хүлээлт үүсгээд орхидог. Энд ямар ч үед буцаж холбогдож "болчихлоо"
гэх мэтээр энэ тэрээгээ мэдэгдэх нь зөв билээ. хэрэв өмнө нь таг болж байсан хүн
бол дараагийн удаад нөгөө хүнтэйгээ холбогдоход за энэ хүн ч дээ, ярьж ярьж
байгаад ярьсан зүйлээ гүйцээлгүй орхичихдог хүн билээ гээд сэтгэлээ гаргаж чамд
хандахгүй байх талтай. Монголд бол таг болчихоор за болчихсон юм байна гэсэн
өргөн ойлголт байдаг бол энд тийм биш шүү. Мөн имэйл, утасны дуудлага, мессеж
авчихаад таг болох нь бий. Явуулсан хүн нь авсан болов уу, үгүй болов уу, яасан
юм бол гээд бодож бодож байгаад дахиад л явуулдаг. Авсан бол ядаж ойлголоо,
хүлээж авлаа, ядаж л баярлалаа, тэгнэ ингэнэ, ok гээд бичих нь зөв. Дашрамд
дурдахад OK гэдэг үгийг баярлаж талархсан үедээ хэрэглэхгүй байх хэрэгтэй. Утга
нь за яахавдээ гэж америкт хүмүүст буудаг юм шүү. Жишээ нь бэлэг өгөхөд нь
эсвэл урихад нь OK гэж хэзээ ч битгий хариулж байгаарай. Үүний оронд бэлгэнд нь
wow, beautiful гэх мэт ч юм уу урихад нь thank you, I'm looking forward to it
гэх мэт нь зөв хариултууд болно.
Эдгээрийг монгол хүнтэй харьцахад төдийгүй сургууль, эмнэлэг, даатгал гээд ямар ч албан хэргийн асуудлаар имэйл, захиан дээр бодолцох ёстой. Жишээ нь тийм бичгээ хувилаад явуулна уу гэсэн имэйл ирэхэд монгол уужуу зангаараа гайгүй биз эхнээсээ хувилж авсан шүү дээ гээд орхиж болохгүй гэсэн үг. Тэрний оронд бид нар урьд нь явуулсан юмсан яасан юм бол хүлээж авсан бол шалгаад өгөхгүй юу гэж яриад хайлгаад олохгүй бол дахиж явуулах мэтээр тэр дор нь заавал хариулж шийдэж явахгүй бол тоохгүй орхисноор асуудал чинь шийдэгдэхгүй удах, эсвэл илүүтэй төвөгтэй асуудал үүсгэх нь бий.
Эдгээрийг монгол хүнтэй харьцахад төдийгүй сургууль, эмнэлэг, даатгал гээд ямар ч албан хэргийн асуудлаар имэйл, захиан дээр бодолцох ёстой. Жишээ нь тийм бичгээ хувилаад явуулна уу гэсэн имэйл ирэхэд монгол уужуу зангаараа гайгүй биз эхнээсээ хувилж авсан шүү дээ гээд орхиж болохгүй гэсэн үг. Тэрний оронд бид нар урьд нь явуулсан юмсан яасан юм бол хүлээж авсан бол шалгаад өгөхгүй юу гэж яриад хайлгаад олохгүй бол дахиж явуулах мэтээр тэр дор нь заавал хариулж шийдэж явахгүй бол тоохгүй орхисноор асуудал чинь шийдэгдэхгүй удах, эсвэл илүүтэй төвөгтэй асуудал үүсгэх нь бий.
4/ Аливаа асуудал гарсан үедээ
жирийн хүн, эсвэл компанийн ажилтантай битгий муухай харьцаж байгаарай. Нөгөө
хүний буруу биш байж болно. Юуны түрүүнд мэндлээд, асуудлаа аль болохоор уур
уцааргүй тайлбарлаарай. Шалгаад өгнө үү гэдэг үгийг хэрэглэх нь зөв. Жишээ нь
монгол хүнтэй асуудал үүссэн бол шууд хардаж, чи ингэчихлээ гээд харааж
уурлахын оронд би ингэж ингэж бодсон юм. гэтэл ийм байх юм. Яасан юм бол гэх
зэргээр асуудлын учрыг олохыг бодоорой. Шууд уурлаж загнах нь чиний асуудал
шийдэгдэхийг улам удаашруулж хүндрүүлэх болно. Эсвэл нэг компани илүү мөнгө
авчихсан байвал бичиг баримтаа сайн бэлдэж байгаад утастаж, мэндлээд миний
аккоунт энэ, би тэдэнд ийм байхаар гэрээ хийсэн түрүүчийн сард ийм байсан, одоо
ийм болчихож. Шалгаад өгөхгүй юу гэснээр нөгөө ажилтан нь санаа тавьж шийдэж
өгдөг.
Сүүлийн үед шинэ ирсэн хүмүүстэй
тааралдахад эдгээр зүйлийг сайн мэдэхгүй нь ажиглагдсан тул бичлээ. За тэгээд
амжилт.
Баяраа.
Баяраа.
No comments:
Post a Comment